Czym jest formularz IN-1 i kto musi go złożyć?

Formularz IN-1, czyli „Informacja o nieruchomościach i obiektach budowlanych”, to dokument, który musi złożyć każdy właściciel nieruchomości podlegającej opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Obowiązek ten dotyczy osób fizycznych posiadających grunty, budynki czy lokale użytkowe. Jeśli niedawno nabyłeś nieruchomość lub zmieniły się jej parametry (np. powierzchnia po remoncie), powinieneś zapoznać się z zasadami wypełniania tego dokumentu.

Prawidłowe złożenie formularza IN-1 jest kluczowe, ponieważ na jego podstawie organ podatkowy określa wysokość podatku od nieruchomości. Błędy w deklaracji mogą skutkować nieprawidłowym naliczeniem podatku, a w konsekwencji problemami z urzędem skarbowym. W tym przewodniku krok po kroku wyjaśnię, jak poprawnie wypełnić formularz IN-1, aby uniknąć typowych błędów i niepotrzebnych komplikacji.

Pamiętaj! Formularz IN-1 należy złożyć w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od dnia zaistnienia zmian mających wpływ na wysokość opodatkowania.

Przygotowanie do wypełnienia formularza IN-1

Zanim przystąpisz do wypełniania formularza IN-1, powinieneś zgromadzić wszystkie niezbędne dokumenty i informacje. Dobre przygotowanie zaoszczędzi Ci czasu i pomoże uniknąć błędów, które mogłyby skutkować koniecznością składania korekty.

Przygotuj następujące dokumenty:

• Akt notarialny lub inny dokument potwierdzający prawo własności nieruchomości
• Wypis z rejestru gruntów (jeśli posiadasz)
• Dokumentację techniczną budynku lub lokalu
• Numer identyfikacji podatkowej (NIP) lub PESEL
• Dokładny adres nieruchomości
• Informacje o powierzchni użytkowej budynków i gruntów

Warto również zapoznać się z aktualnym wzorem formularza IN-1, który możesz pobrać ze strony internetowej urzędu gminy lub miasta. Formularze te są regularnie aktualizowane, więc upewnij się, że korzystasz z najnowszej wersji.

Wypełnianie poszczególnych części formularza IN-1

Część A: Dane identyfikacyjne

W tej części formularza należy podać podstawowe informacje identyfikacyjne. Zacznij od zaznaczenia odpowiedniego kwadratu określającego, czy jest to pierwsza informacja o nieruchomości, czy korekta wcześniej złożonej informacji. Następnie wpisz nazwę gminy, do której składasz formularz.

W sekcji „Dane podatnika” wprowadź swoje dane osobowe:

• Nazwisko i imię
• Numer PESEL lub NIP (dla przedsiębiorców)
• Datę urodzenia (tylko jeśli nie posiadasz numeru PESEL)
• Imię ojca i imię matki (opcjonalnie, w zależności od wersji formularza)
• Numer telefonu kontaktowego (opcjonalnie)

Pamiętaj o dokładnym wypełnieniu danych adresowych – zarówno adresu zamieszkania, jak i adresu do korespondencji, jeśli jest inny niż adres zamieszkania. Błędy w tej części mogą skutkować problemami z dostarczeniem decyzji podatkowej.

Część B: Dane o nieruchomościach

Ta część dotyczy szczegółowych informacji o nieruchomości, której dotyczy deklaracja. Należy podać:

• Położenie nieruchomości (adres)
• Numer działki, obręb, numer księgi wieczystej (jeśli jest dostępny)
• Rodzaj własności lub posiadania (właściciel, współwłaściciel, posiadacz samoistny, użytkownik wieczysty itp.)

Jeśli jesteś współwłaścicielem nieruchomości, zaznacz odpowiedni kwadrat i określ swój udział w nieruchomości (np. 1/2, 1/4 itp.). Jest to istotne, ponieważ podatek zostanie naliczony proporcjonalnie do twojego udziału.

Część C: Dane dotyczące przedmiotów opodatkowania

To najważniejsza część formularza, w której podajesz informacje o powierzchniach podlegających opodatkowaniu. Formularz dzieli się na kilka sekcji:

1. Grunty – wpisz powierzchnię gruntów w metrach kwadratowych, z podziałem na:

• Grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
• Grunty pod wodami powierzchniowymi
• Grunty pozostałe, w tym zajęte na prowadzenie odpłatnej działalności pożytku publicznego
• Grunty niezabudowane objęte obszarem rewitalizacji

2. Budynki lub ich części – podaj powierzchnię użytkową w metrach kwadratowych, z podziałem na:

• Budynki mieszkalne
• Budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
• Budynki zajęte na prowadzenie działalności w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym
• Budynki związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych
• Pozostałe budynki, w tym garaże, komórki itp.

Ważne! Powierzchnię użytkową budynków mierzy się po wewnętrznej długości ścian na wszystkich kondygnacjach. Powierzchnię pomieszczeń o wysokości od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m, powierzchnię tę pomija się.

3. Budowle – podaj wartość budowli określoną dla celów amortyzacji lub wartość rynkową, jeśli budowla nie podlega amortyzacji.

Typowe błędy przy wypełnianiu IN-1 i jak ich uniknąć

Wypełnianie formularza IN-1 może być źródłem wielu pomyłek. Oto najczęstsze błędy i sposoby ich unikania:

1. Nieprawidłowe obliczenie powierzchni użytkowej – upewnij się, że prawidłowo zmierzyłeś powierzchnię, uwzględniając zasady dotyczące pomieszczeń o niskiej wysokości. W przypadku mieszkania w bloku możesz wykorzystać informacje z aktu notarialnego lub dokumentacji technicznej.

2. Brak uwzględnienia wszystkich nieruchomości – jeśli posiadasz kilka nieruchomości w tej samej gminie (np. mieszkanie i garaż), wszystkie należy uwzględnić w jednym formularzu. Garaż najczęściej wpisuje się w części dotyczącej „pozostałych budynków”.

3. Nieprawidłowe określenie rodzaju nieruchomości – szczególnie problematyczne jest rozróżnienie między budynkami mieszkalnymi a pozostałymi. Pamiętaj, że pomieszczenia gospodarcze (piwnice, komórki) oddzielone od budynku mieszkalnego klasyfikuje się jako „pozostałe budynki”.

4. Brak podpisu lub daty – zawsze sprawdź, czy formularz jest podpisany i opatrzony datą. Bez tych elementów deklaracja nie jest ważna.

5. Nieuwzględnienie zmian w nieruchomości – jeśli dokonałeś rozbudowy, zmieniłeś sposób użytkowania części nieruchomości lub przeprowadziłeś inną modyfikację wpływającą na powierzchnię, musisz to uwzględnić w formularzu i złożyć go w terminie 14 dni od zaistnienia zmiany.

Składanie formularza IN-1 – terminy i procedury

Po wypełnieniu formularza IN-1 należy go złożyć w odpowiednim urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Możesz to zrobić na kilka sposobów:

• Osobiście w urzędzie
• Przez pełnomocnika (wymaga dołączenia pełnomocnictwa)
• Pocztą tradycyjną (liczy się data stempla pocztowego)
• Elektronicznie (jeśli gmina udostępnia taką możliwość) – wymaga podpisu elektronicznego lub profilu zaufanego

Formularze IN-1 składa się w następujących terminach:

• 14 dni od dnia nabycia nieruchomości
• 14 dni od dnia zaistnienia zmian mających wpływ na wysokość opodatkowania
• 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających wygaśnięcie obowiązku podatkowego

Ważne: jeśli nie nastąpiły żadne zmiany w stanie nieruchomości, nie ma konieczności składania formularza IN-1 co roku. Złożona wcześniej informacja jest aktualna do czasu wystąpienia zmian.

Po złożeniu formularza IN-1 urząd wyda decyzję określającą wysokość podatku od nieruchomości. Podatek ten płaci się w ratach, w terminach do: 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. W przypadku kwot nieprzekraczających 100 zł, podatek płaci się jednorazowo w terminie pierwszej raty.

Praktyczne przykłady wypełnienia IN-1

Przykład 1: Mieszkanie w bloku

Załóżmy, że jesteś właścicielem mieszkania o powierzchni 65 m² w bloku wielorodzinnym, z przynależną piwnicą o powierzchni 4 m². W formularzu IN-1 należy:

• W części A – wpisać swoje dane osobowe (imię, nazwisko, PESEL, adres zamieszkania)
• W części B – podać adres mieszkania, numer działki i księgi wieczystej
• W części C – w sekcji „Budynki mieszkalne” wpisać 65 m² (powierzchnia mieszkania)
• Piwnicę, jako część budynku mieszkalnego, również uwzględnić w powierzchni budynku mieszkalnego

Jeśli piwnica znajduje się w bryle budynku mieszkalnego, jej powierzchnię wlicza się do powierzchni budynku mieszkalnego. Pamiętaj jednak, że jeśli piwnica ma wysokość między 1,40 m a 2,20 m, uwzględnia się tylko 50% jej powierzchni.

Przykład 2: Dom jednorodzinny z garażem

Jeśli posiadasz dom jednorodzinny o powierzchni 120 m² z garażem w bryle budynku o powierzchni 18 m² oraz działkę o powierzchni 800 m², w formularzu IN-1 należy:

• W części C – w sekcji „Budynki mieszkalne” wpisać 120 m² (powierzchnia domu bez garażu)
• W sekcji „Pozostałe budynki” wpisać 18 m² (powierzchnia garażu)
• W sekcji „Grunty pozostałe” wpisać 800 m² (powierzchnia działki)

Klasyfikacja garażu zależy od jego usytuowania i wykorzystania. Jeśli garaż stanowi integralną część budynku mieszkalnego i jest wykorzystywany wyłącznie do celów mieszkalnych, można go uwzględnić w powierzchni budynku mieszkalnego. Jeśli jednak jest to oddzielny budynek lub część budynku o innym przeznaczeniu, należy go uwzględnić w sekcji „Pozostałe budynki”.

Prawidłowe wypełnienie formularza IN-1 nie musi być skomplikowane, jeśli masz przygotowane wszystkie niezbędne informacje i dokumenty. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, skonsultuj się z pracownikami urzędu gminy lub miasta – są oni zobowiązani do udzielania pomocy podatnikom w wypełnianiu formularzy podatkowych. Dzięki starannemu wypełnieniu formularza unikniesz niepotrzebnych korekt i potencjalnych problemów z naliczeniem podatku.